Hoàng Hữu Nhân

Nguyên Bí thư Thành uỷ Hải Phòng

Nguyên Trưởng ban Công nghiệp Trung ương 

Hà Nội  ngày 21 tháng 4 năm 1999

Kính gửi  : Bộ Chính Trị

Tôi đang viết một số vấn đề chung để cung cấp cho các đồng chí lãnh đạo tham khảo, trong đó có vấn đề “ Cần có thái độ đúng đối với lực lượng đương hăng hái hoạt động mong góp ý kiến với Đảng, Nhà nước tiếp tục đổi mới và khắc phục tệ tham nhũng ” thì tôi phải tạm dừng lại khi được tin nhà địa vật lý Nguyễn Thanh Giang, thuộc diện nói trên, bị bắt giữ.

Ngày 4 tháng 3, công an Hà Nội đã bắt Thanh Giang trong khi anh đương đi trên đường, đưa về khám nhà có thu giữ một số tài liệu.

Sau đó vài ngày, đồng chí Phạm Chuyên – Giám đốc Công an Hà nội - đã 3 lần gặp ông bố của Thanh Giang, vốn là một người Mỹ gốc Việt, đã 87 tuổi (mới về nước cuối 1998 để xem tình hình, nếu thuận lợi thì sẽ thu xếp về ở hẳn quê hương), hứa sẽ sớm trả tự do cho T.G và sau đó còn hướng dẫn cho ông bố và vợ của T.G ( nguyên là Chánh văn phòng Hội liên hiệp Phụ nữ T.Ư, hiện nay là chuyên gia của chương trình phát triển LHQ – UNDP -  xoá đói giảm nghèo tại Hà Giang ) làm giấy xin bảo lãnh cho T.G trở về nhà.

Tiếp đó, viện trưởng Viện Kiểm sát Hà nội cũng gặp bố của T.G và cũng hứa sẽ trả lại tự do cho T.G.

Qua các cuộc gặp nói trên nên ông bố và gia đình yên tâm, tin vào sự công minh và nhân đạo của Nhà nước ta. Do đó, khi Sứ quán Mỹ phái Bí thư thứ hai tới gặp để hỏi xem có cần giúp đỡ gì không thì ông bố T.G đã kiên quyết từ chối. Còn chị vợ cũng yên trí, tiếp tục lên Hà Giang công tác. Họ tin là chồng, con không làm gì phạm pháp.

Ngày 9 tháng 3, đồng chí Phạm Chuyên – Giám đốc Công an Hà Nội – cũng có đến thăm tôi, thông báo cụ thể cho tôi biết việc bắt giữ đó. Có cho biết cụ thể là bắt giữ trong khi đi tới bưu điện bỏ thư, khám trong người có một số tài liệu, đưa về nhà thu thêm một số tài liệu khác coi là phạm pháp,  mà chủ yếu là mấy chục bản sao của một bức thư “Góp ý xây dựng Đảng” của một tác giả nào đấy, với nội dung kể khuyết điểm của hơn 10 đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Đảng với đề nghị xử trí, khai trừ hoặc miễn chức. Đồng chí Phạm Chuyên kết luận là tuy tài liệu đó là phạm pháp, có thể truy tố được nhưng chỉ giữ để hỏi cho rõ rồi ít hôm sẽ thả.Tôi  tin là đồng chí ấy nói thật và có thái độ đúng nên tôi cũng yên trí là sẽ tha thôi, chứ không có chuyện gì lớn đồng thời cũng thông báo ngay cho gia đình biết để trấn an thêm. Trong thời gian này, nhiều đài nước ngoài đã hưởng ứng nhanh, đã đưa nhiều tin và bình luận; Bộ Ngoại giao Mỹ và một số tổ chức quốc tế lên tiếng can thiệp.

Nhưng rồi tôi không ngờ đến nay vẫn chưa thấy tha và qua tin nhận được thì hình như chính quyền ta lại quyết định đưa ra khởi tố và xét xử T.G theo điều 205A Bộ luật hình sự. Tôi chưa biết tin đó có đúng không? Đã xin chỉ thị của BCT chưa?

Biết rõ được quá trình bắt giữ và tài liệu thu được chỉ có như vậy, lại hiểu rõ T.G và vợ con anh ta nên tôi biên thư này để cung cấp thêm thông tin để giúp BCT có chỉ thị xử trí đúng.

Tôi biết T.G từ khoảng 20 năm nay, khi đó T.G còn ở Tổng Cục Địa chất. Đảng bộ ở đó đã xét kỹ T.G và quyết định kết nạp Đảng, có đến trao đổi ý kiến với Ban Công nghiệp T.Ư, khi đó tôi phụ trách cũng hoàn toàn nhất trí. Nhưng sau đó thì bên an ninh vẫn tiếp tục can thiệp với lý do là có bố đẻ di cư sang Mỹ mà chưa rõ tốt xấu.

Những năm gần đây, T.G có viết một số bài đóng góp ý kiến với lãnh đạo Đảng, Nhà nước với ý thức xây dựng của một người trí thức yêu nước. Năm 1998, T.G được công nhận là Viện sỹ Viện Hàn lâm Khoa học Nữu –Uớc, đã đi dự hội nghị khoa học tại Mỹ, có quan hệ quen biết với một số quan chức Sứ quán Mỹ tại Hà Nội, kể cả với Đại sứ Peterson. Vợ T.G là con nhà thơ Thôi Hữu, là người cùng quê, cùng đi hoạt động ở Hà Nội, rồi cùng ở tù với tôi ở nhà giam Hoả Lò trong những năm đầu của thập kỷ 40. Tôi khẳng định T.G là người tốt, thẳng thắn, rất nhiệt tình, sôi nổi, muốn đóng góp ý kiến với Đảng và Nhà nước. Nhưng cũng như mọi người khác, không tránh được khuyết điểm nhất định như đôi lúc sốt ruột, nông nổi, nhưng đó là mặt phụ.

Một số tài liệu khám xét được mà đồng chí Phạm Chuyên đã cho tôi xem rõ nội dung ( tuy theo tôi không nên tán phát rộng, mà chỉ nên gửi tới các cơ quan có trách nhiệm ) xét thực chất không có tính chất phạm pháp. Nhiều lắm chỉ cần trao đổi, phê bình và khuyên bảo để rút kinh nghiệm mà thôi.

Đó là lý do chính mà ta nên thả T.G, tuy có khuyết điểm nhưng vốn là nhà khoa học tốt.

Còn nếu Hà Nội cứ đem ra xử thì theo tôi sẽ không có tác dụng tích cực gì mà hại thì đã có thể đoán trước là:

a./ Ra toà, theo điều luật 205A với nội dung khá chung chung, trừu tượng thì quan toà cũng có thể phân tích là T.G lưu giữ và tán phát tài liệu đó là phạm pháp để lên án; nhưng bị cáo và các luật sư cũng có cơ sở để phân tích là không phạm pháp. Có thể sẽ diễn lại cảnh giống như phiên toà xử 3 nhà trí thức Hồng Hà, Nguyễn Kiến Giang, Hà Sỹ Phu năm 1996 với tội lưu giữ và truyền nhau xem thư của đồng chí Võ Văn Kiệt gửi các UVBCT; mà sau đó, các bị cáo, nhiều lão thành cách mạng và luật sư đã biên thư lên các cơ quan lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Toà án tối cao kháng án hoặc đề nghị xử lại bản án phi pháp đó.

Dư luận trong nước, ngoài nước đang theo dõi sẽ không đồng tình việc xử án đó. Đảng và Nhà nước ta sẽ mang tiếng là tiếp tục thi hành chính sách đàn áp trí thức có ý kiến khác, như thư của nhà văn Hoàng Tiến đã gửi cho lãnh đạo của Nhà nước.

b./ Đối với bố của T.G, một người Mỹ gốc Việt ( hiện còn 3 con trai đang cư trú tại Mỹ ) đang có lòng tin tưởng vào sự công minh và đại diện của Nhà nước sẽ bị vỡ mộng và cảm thấy mình bị Nhà nước này lừa bịp, đã hứa rồi lại nuốt lời như chơi, thì lòng tin của ông đối với chế độ này sẽ bị suy sụp.

c./ Đài nước ngoài đã bình luận là Mỹ sẽ đòi thả T.G vô điều kiện trong khi bàn về Hiệp định Thương mại Việt-Mỹ mà ta đang muốn tranh thủ ký được trong năm 1999, trước khi bầu Tổng thống mới năm 2000.

Đó là những điều hại thấy trước. Còn nếu thả T.G thì không những tránh được các hậu quả xấu nói trên mà còn có lợi lớn là chúng ta có thể biến việc bắt bớ này thành một việc có ích là sẽ “ xử lý mềm, nhân nhượng với Mỹ ”, thả T.G để đổi lấy Tối huệ quốc, sớm ký được Hiệp định Thương mại Việt-Mỹ. Ta có thể cao tay hơn nữa là tới đây có thể dùng T.G ( dù tôi không đánh giá quá cao thân phận của T.G ) nếu như có nhu cầu công tác gì đấy để cải thiện hơn nữa quan hệ Việt-Mỹ.

Mong các đồng chí cân nhắc kỹ lợi, hại để có ý kiến giải quyết kịp thời việc này.

                                                                 Chào kính trọng 

                                                                Hoàng Hữu Nhân